مولاژ به نوعی ماکت گفته می شود که به طور معمول نمایانگر بخش و قسمت هایی از بدن است. به طور معمول این ماکت ها برای مصارف آموزشی استفاده می گردند. به عبارتی اغلب جنبه آموزشی و کمک آموزشی دارند. ساختار برخی از این ماکت ها به گونه ای ست که نسبت به عوامل بیرونی واکنش نشان می دهند. همانند مولاژ های شبیه سازی خونریزی و حوادث یا اتاق عمل و یا صرفا برای تماشا و نمایاندن آناتومی بدن باشند
انواع مولاژ
مولاژ در لغت به معنای قالب است که معمولا از فوم، لاستیک یا لاتکس ساخته می شوند. مولاژها انواع مختلفی دارند. برخی از این ماکت ها آسیب های وارد شده به بدن انسان را نمونه سازی می کنند، همانند مولاژهایی که خون ریزی، زخم و جراحت، استفراغ، شکستگی باز و… را به تصویر می کشند.
بعضی دیگر نیز حالت کالبد شناسی بدن کامل یک شخص سالم را به تصویر می کشند. مانند اسکلت بدن انسان مولاژها از اهمیت فراوانی در آموزش پزشکی برخوردار هستند و در برخی از کشورها نیز موزه هایی برای آنها ساخته شده است.
از جمله مولاژهایی که بسیار مورد استفاده قرار می گیرند ماکت هایی هستند که در کالبد شناسی پزشکی قسمتی از بدن انسان را به تصویر می کشند همانند مولاژ های مربوط به قسمت سر و جمجه ، دندان ، لگن ، مچ پا ، مفصل آرنج ، ستون فقرات ، قفسه سینه ، حنجره ، گوش ، چشم ، مغز انسان ،قلب انسان ، دستگاه گوارش انسان ، کلیه انسان ، کبد انسان، معده انسان ،عضلات بدن و نیم تنه انسان و… مولاژ ها تنها برای تشریح و کالبد شکافی بدن انسان مورداستفاده قرار نمی گیرند، برخی از آن ها نیز برای تشریح بدن و آناتومی بدن جانواران مورد استفاده قرار می گیرد.
مولاژ بدن انسان
این نوع مولاژ از مواد پلیمری پلاستیکی و از مواد درجه یکی تهیه و ساخته شده است. کاربرد این ماکت ها اغلب برای آموزش اندام بدن برای دانش آموختگان بوده و در آزمایشگاه های مدارس برای تشریح اندام داخلی اصلی بدن انسان نیز می توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
کیفیت و رنگ طبیعی در این ماکت ها در معرفی اعضای داخلی بدن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشند چرا که این ماکت ها می بایست به گونه ای باشند که شباهت بسیار زیادی نسبت به نمونه طبیعی داشته باشند.
مولاژهای دانش آموزی
به مولاژهایی گفته می شود که از پیچیدگی و تعداد قطعات کمتری نسبت به مولاژ های پزشکی برخوردار هستند. این گروه از ماکت ها برای تفهیم بیش تر اعضای بدن مخصوص نوجوانان و کودکان طراحی وساخته شده اند و قیمت های کمتری نسبت به مولاژهای پزشکی و حرفه ای دارند. این ماکت ها انتخاب بسایر مناسبی برای آزمایشگاه های مدارس ابتدایی و دوره های متوسطه است. به عبارتی ماکت بدن انسان انتخاب بسیار ایده آلی برای دانش آموزانی ست که علاقه بسیار زیادی به رشته های پزشکی و زیست شناسی دارند.
منظور از سایز در مولاژ چیست؟
در سایز بندی مولاژها مقیاس نسبت به نمونه اصلی در نظر گرفته شده و ساخته می شوند. برای مثال نسبت ۱/۱ یک مولاژ بیانگر این است که ابعاد این این مولاژ منطبق با نمونه اصلی آن است . در مقیاس ۲/۱ نیز منظور این است که اندازه و مقیاس تمام بخش های مولاژ نصف یا یک دوم اندازه نمونه طبیعی آن می باشد.
چه نوع مولاژی را خرید کنیم؟
کیفیت ساخت مولاژ بای به گونه ای باشد که اجزای آن بدون هیچ مشکلی جدا شده و یا در جای خود ثابت باقی بمانند. به بیان دیگر بایدگفت که تمام اجزای مولاژ ارتباط مستقیمی با کیفیت آن دارند.
سایز بندی مولاژ : به هر میزان که ابعاد و انازه این ماکت ها به اندازه واقعی آن نزدیکتر باشد نسبت به مدل هایی که نسبتی از مقیاس واقعی هستند نیز جزئیات بیش تر و واقعی تری را به کاربران نشان می دهند.
طراحی مولاژ : طراحی ماکت ها باید به گونه ای باشد که از کیفیت رنگ و شفافیت بالایی برخوردار باشند. به عبارتی کیفیت و شفافیت رنگ ها با نمونه واقعی تطابق داشته باشد.
کیفیت و متریال مولاژ : جنس و مواد تشکیل دهنده این تندیس ها می بایست مقاوم و نشکن باشد و از مواد درجه یک تولید شده باشند.
پایه مولاژ: پایه هایی که برای نگهداری ماکت ها استفاده می شود می بایست محکم و استوار باشند و لرزش نداشته باشند.